Eiwit in ei
Eiwit in ei
Het is vanzelfsprekend dat eiwit in eieren zit, maar wat is eiwit eigenlijk? Het is een voedingsstof dat calorieën en aminozuren bevat. Aminozuren zijn belangrijke bouwstenen voor onze lichaamscellen. Om die reden zijn ze essentieel voor de ontwikkeling, onderhoud en reparatie van je lichaam. Bijvoorbeeld: je huid, botten en spieren. Daarnaast is het een belangrijke bestanddeel voor je bloed, enzymen, antilichamen en hormonen. Welke verantwoordelijk zijn voor het aansturen van lichaamsprocessen. Bijvoorbeeld: je spijsvertering, het transport van voedingsstoffen en zuurstof.
Dagelijkse aanbevolen hoeveelheid
Aangezien je lichaam dagelijks eiwitten opbouwt en afbreekt, is het belangrijk dat je deze elke dag binnenkrijgt. Dit doe je via je voeding. Hoeveel gram je per dag nodig hebt hangt af van diverse factoren, zoals leeftijd, leefstijl en geslacht. Maar bij een gezond volwassen persoon kun je uitgaan van gemiddeld 0,8 gram per kilo lichaamsgewicht. Dat betekent dat een persoon van 70 kilo per dag 56 gram nodig heeft. Dat is ongeveer de hoeveelheid eiwit in ei!
Tabel
Hoeveel eiwit in ei zit is lastig te zeggen, omdat dit afhangt van de grootte van het ei. Door middel van onderstaand tabel kan je bij benadering zien hoeveel eiwit het bevat in de verschillende grootteklassen. Bij de berekening wordt er uitgegaan van het gemiddelde gewicht in zijn klasse.
Grootte | Voedingswaarde | Vet | w.v. verzadigd | Eiwit | Zout |
---|---|---|---|---|---|
S | 64 kcal | 4,4 | 1,4 | 6,2 | 0,19 |
M | 74 kcal | 5,1 | 1,6 | 7,2 | 0,22 |
L | 87 kcal | 6,0 | 1,9 | 8,4 | 0,26 |
XL | 96 kcal | 6,6 | 2,1 | 9,3 | 0,29 |
Voeding
Maar waar zitten eiwitten in? Er zit 7,2 gram eiwit in ei. Daarnaast zijn kipfilet, sojabonen, tonijn en noten tevens goede voedingsbronnen. Ter illustratie: 100 gram rundvlees bevat 35 gram en zalm 25 gram. Je kan ze bovendien uit plantaardige en dierlijke voedingsbronnen halen. Bijvoorbeeld:
- Plantaardige producten: zaden, pindakaas, zilvervliesrijst en volkoren producten, zoals brood en pasta.
- Dierlijke producten: kalkoenfilet, biefstuk en zuivelproducten, zoals (karne)melk, kwark en kaas.
Verderop lees je veel meer over eiwitten uit verschillende bronnen, zowel plantaardig als dierlijk. Met nieuwe inzichten, onverwachte eiwit bronnen en het advies van zes diëtisten van het Cleveland Clinic.
2 soorten, plantaardig en dierlijk
Echter zit er wel een verschil tussen dierlijke en plantaardige eiwitten. Je lichaam maakt gebruik van 20 soorten aminozuren. Hiervan kan het er 12 zelf aanmaken. Dit zijn niet essentiële aminozuren. De overige 8 moeten binnenkomen via de voeding. Dit zijn essentiële aminozuren.
Dierlijke eiwitten bezitten vaak alle benodigde essentiële aminozuren. Dit in tegenstelling tot plantaardige eiwitten. Met alleen plantaardige eiwitten is het moeilijk alle essentiële aminozuren binnen te krijgen. Dat komt omdat er vaak één of meer essentiële aminozuren ontbreken. Daarom is voor vegetariërs een gevarieerd voedingspatroon extra belangrijk.
Feiten en weetjes
Om je lichaam goed te laten functioneren heb je brandstof en bouwstoffen nodig. De belangrijkste bouwstof van het lichaam is eiwit. Oftewel proteïne. Net zoals koolhydraten en vetten leveren ze ons ook energie. Het is dus zowel een brandstof als een bouwstof. Maar hoeveel heb je precies nodig voor een gezonde levensstijl? Dit en meer leer je binnen 3 minuten in dit filmpje.
Eiwitten zijn bouwstoffen die met name gebruikt worden voor de opbouw van spieren, haren en nagels. Deze eiwitten worden door enzymen in de maag en in de dunne darm afgebroken tot aminozuren die de eigenlijke grondstoffen zijn voor cellen.
Door intensief trainen worden spiercellen afgebroken en de defecte cellen worden afgevoerd. Met name de spieren die betrokken zijn bij het aanspannen van spieren verliezen hun cellen. Nieuwe spiercellen worden door het lichaam weer opgebouwd met behulp van de genoemde eiwitten of aminozuren.
Wanneer kan je wat extra gebruiken?
Een aantal doelgroepen hebben meer behoefte aan bouwstoffen, namelijk:
- Vegetariërs en veganisten
Plantaardige producten bevatten minder essentiële aminozuren dan dierlijke producten. - Baby’s en kinderen
Voor de groei en ontwikkeling van hun lichaam. - Zwangere vrouwen
Voor de placenta en het ongeboren kindje. - Vrouwen die borstvoeding geven
Voor het aanmaken van moedermelk. - Kracht- en duursporters
Voor het herstellen van de spieren na een training. - Mensen met bepaalde aandoeningen of wonden
Voor het repareren van beschadigd lichaamsweefsel. - Mensen die willen afvallen
Voor het behouden van spiermassa.
Meer over eiwit in ei
Een heel ei is een ‘compleet’ eiwit. Dat betekent dat alle noodzakelijke aminozuren in een ei zitten. En dat is zo goed voor een mens dat de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) eiwit in ei als standaard heeft genomen om eiwitten in andere voedselproducten daarmee te vergelijken. Eieren zijn volkomen natuurlijk en leveren de hoogste kwaliteit eiwitten vergeleken met eiwitten in alle andere soorten voedsel. Een bevat meer dan 6 gram eiwit en bijna de helft daarvan zit in de eidooier. (dat wist je niet!). Dat is 13% van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid.
Meer voordelen van eiwit in ei
Eiwitten zijn goed om meerdere redenen. Variërend van gewichtsverlies tot ‘gezond voor je hart’. Hoewel we vaak denken dat proteïnes gebruikt worden voor de opbouw en het herstel van spieren blijkt uit nieuw onderzoek ook andere voordelen. Sinds 2010 zijn er vele studies die aantonen dat eiwitrijke ontbijten, waaronder die met eieren, de glucose en insuline reacties na een maaltijd afvlakken.
Bovendien geven ze een sterker gevoel van verzading dat leidt tot een lagere inname bij een volgende maaltijd. En dat suggereert een positieve rol voor eieren bij hongergevoel en beheersing van je gewicht. Een studie gepubliceerd in de American Journal of Clinical Nutrition bekeek eiwitrijke ontbijten bij adolescente meisjes die leden aan overgewicht of leden aan obesitas. In die situaties bleek dat er minder ’s-avonds gesnackt werd en dat smaak, hormonale en zenuwsignalen die voedselinname reguleren verbeterden. Zo sprak Dr. Mitch Kanter, directeur van het Egg Nutrition Center.
RVPSL als bloeddrukverlager
Ook blijkt uit studies een verband tussen enerzijds eiwitrijke ontbijten en een lagere kans op hoge bloeddruk. Uit dierstudies blijkt dat de peptide RVPSL, een onderdeel van eiwit in eieren, de bloeddruk net zoveel verlaagd als een lage dosis Captopril, een medicijn tegen te hoge bloeddruk. De peptide RVPSL blokkeert een enzym dat de omzetting versnelt naar een stof die hoge bloeddruk veroorzaakt.
In Nederland heeft ongeveer één op de drie volwassenen tussen de 30 en 70 jaar een te hoge bloeddruk (hypertensie). Dit blijkt uit een studie van het RIVM in 2014. Een hoge bloeddruk wil zeggen dat je een bloeddruk hebt waarvan de bovendruk (systole) meer dan 140/90 mmHg is. De bovendruk is de maximale druk in de bloedvaten wanneer het hart zich samentrekt om het bloed rond te pompen. Het tweede getal is de diastolische druk (onderdruk), wanneer het hart in rust is. De bovendruk is de meest betrouwbare indicatie van het risico op hart- en vaatziekten en wordt in Nederland gebruikt om te bepalen of je medicatie nodig hebt of niet.
Vertrouw je op traditionele eiwitbronnen in je maaltijden? Dan ben je misschien verrast door deze bevindingen uit de enquête onder zes diëtisten van het Cleveland Clinic. We vroegen hen hun favoriete eiwitbronnen te noemen, en dit zijn de bronnen die zij aanbevelen, of te wel waar zitten eiwitten in? Benieuwd of eiwit in ei ook bij de favorieten van de Cleveland Clinic diëtisten staat?
1. Bonen en peulvruchten
Bonen en peulvruchten – alle soorten gedroogde bonen, spliterwten en linzen – kregen de meeste stemmen.
“Bonen en peulvruchten zijn vezelrijke krachtpatsers en een uitstekende bron van eiwitten,” zegt Anna Taylor, MS, RD, LD. “Een portie (125 ml) bonen levert ongeveer 7 gram eiwit, hetzelfde als 1 ons vlees.”
Dokter en geregistreerd diëtist Kristin Kirkpatrick, voegt hieraan toe: “Bonen en peulvruchten geven je ook lang een vol gevoel, omdat ze zo vezelrijk zijn. Dierlijke eiwitbronnen hebben daarentegen helemaal geen vezels. Bonen en peulvruchten zijn ook veel rijker aan antioxidanten.”
Onderzoek suggereert dat:
Eén portie bonen per dag helpt het “slechte” LDL (low-density lipoproteïne) cholesterol te verlagen.
Vier porties (tegenover minder dan één) per week kan het risico op hartaandoeningen verminderen.
Vier porties per week kan het risico op terugkeer van darmpoliepen die kanker kunnen worden verminderen.
Het eten van voldoende plantaardige eiwitten in het algemeen – waaronder bonen, erwten, noten, zaden, soja en 100 procent volle granen – helpt beschermen tegen chronische degeneratieve ziekten, merkt geregistreerd diëtist Alax Neiswonger op.
“Plantaardige eiwitten zitten vol met voedingsstoffen en vezels, en zijn van nature laag in cholesterol en natrium,” zegt ze. “Plantaardige diëten bevorderen gewichtsverlies en gewichtsbehoud, en zijn kosteneffectief als je met een beperkt budget moet werken. En veel plantaardige eiwitten zijn glutenvrij.”
Wanneer je alleen vertrouwt op plantaardige eiwitten, voegt ze eraan toe dat sommige onderzoekers aanraden om 0,9 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag binnen te krijgen, tegenover de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 0,8 gram.
2. Wilde zalm
“Wilde zalm is de perfecte bron van magere eiwitten en biedt ongelooflijke voordelen vanwege de ontstekingsremmende vetten,” zegt dokter en geregistreerd diëtist Brigid Titgemeier.
Drie ons bevat bijna 17 gram eiwit en levert een belangrijke voedingsstof die je lichaam niet zelf kan aanmaken: omega-3 vet.
“Studies hebben aangetoond dat het hoge gehalte aan omega-3 vetzuren in wilde zalm helpt om triglyceriden en de bloeddruk te verlagen, en de aggregatie van bloedplaatjes (plakkerigheid) te verminderen,” zegt geregistreerd diëtist Julia Zumpano.
Dat verlaagt het risico op de vorming van plaque en bloedstolsels in je slagaders, wat leidt tot hartaanvallen en beroertes.
“De omega-3 vetten EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur) in wilde zalm verminderen de ontsteking die niet alleen in verband gebracht worden met hartziekten maar ook met auto-immuunziekten,” voegt Titgemeier toe.
Omega-3 vetten zijn ook goed voor de hersenen en het zenuwstelsel. Streef daarom naar ten minste twee porties wilde zalm per week.
3. Eieren
Eieren zijn een koolhydraatarme, caloriearme en een goedkope bron van eiwitten. 6 tot 8 gram eiwit in ei met slechts 70 calorieën.
Eieren zijn uiterst voedzaam, zijn een compleet eiwit en hebben een rijke toevoer van belangrijke vitaminen en mineralen.
“Eieren hebben door de jaren heen een slechte reputatie opgebouwd vanwege hun cholesterolgehalte (184 milligram in één groot ei),” zegt dokter en geregistreerd diëtist Emily Bostin. “Maar we weten nu dat het cholesterolgehalte in eieren een minimale invloed heeft op het serumcholesterolgehalte.”
Een groot deel van de voeding van het ei, waaronder vitamine D, omega-3 vetzuren, B-vitamines en choline (dat kan bijdragen aan mentale helderheid), is ondergebracht in de dooier.
Volgens de 2015-2020 Dietary Guidelines for Americans, zijn eiwit in eieren een van de eiwitten die deel uitmaken van een gezond voedingspatroon. Onderzoek suggereert dat het eten van twee tot drie eieren per dag cardiovasculaire voordelen kan hebben. Maar de hartdeskundigen van de Cleveland Clinic raden over het algemeen aan om eieren te beperken tot één per dag of een half dozijn per week.
“Een verbinding genaamd TMAO die zich vormt wanneer microben in je darmen eigeel, rood vlees en soortgelijke voedingsmiddelen verteren, verhoogt het risico op hartziekten,” zegt Zumpano. “We staan echter wel meer eieren toe als je zeer beperkte hoeveelheden rood vlees en verzadigd vet uit boter, kaas, enz. eet.”
4. Griekse yoghurt
Als je zuivel eet, vertrouw dan niet op kaas, dat veel verzadigd vet bevat, voor eiwitten. Griekse yoghurt is een veel voedzamere optie.
“Ik ben een grote fan van Griekse yoghurt,” zegt Taylor. “Zes ons bevatten 15 gram eiwit – twee tot drie keer de hoeveelheid die je in gewone yoghurt vindt en meer dan de hoeveelheid die 2 ons vlees of twee eieren leveren.”
Griekse yoghurt bevat ook probiotica, de gezonde bacteriën die de darmgezondheid bevorderen. En het is een goede bron van calcium en vitamine D.
Ze raadt vetvrije gewone Griekse yoghurt aan in plaats van de vet- en suikerrijke varianten in de winkel. Voeg in plaats van suikerrijke granola je eigen verse of diepvriesfruit, geschaafde amandelen of walnoten, en chiazaad of gemalen lijnzaad toe.
Eiwitvoedsel helpt ons groeien en ontwikkelen, voorziet ons van energie en bouwt en herstelt cellen en weefsels in het hele lichaam. Concentreer je op de meest voedzame eiwitbronnen voor de grootste gezondheidswinst.
Waar zitten eiwitten in? Insecten!
Hoewel in Nederland zeer ongebruikelijk zijn insecten voor de rest van de wereld een uitstekende bron van eiwitten. De voedingswaarde is zeer vergelijkbaar met kip, varkensvlees, vis of rund. Qua samenstelling van de eiwitten lijkt het sterk op vlees. Het eiwitgehalte varieert van 7 tot 48 gram per 100 gram insectenvlees. Het percentage vet verschilt sterk per soort, variërend van 9% voor de stinksprinkhaan (klinkt lekker) tot 43% voor de meelworm en maar liefst 67% voor de sabelsprinkhaan. Behalve eiwitten zijn insecten ook rijk aan met name vitamines B en ijzer.
De consumptie van de in Nederland verkrijgbare insecten is veilig mits je de poten en de vleugels niet eet en het insect niet rauw eet. Minimaal 10 minuten wokken, bakken, frituren of blancheren. Bereide insecten smaken nog het meest naar noten.
Milieutechnisch heeft een insect een heel efficiënte manier om voedsel om te zetten in eiwitten. Daar waar een koe slechts 10% van zijn voedsel omzet in vlees scoort de insect meer dan 40%. Ook is het percentage vlees aan het insect veel hoger namelijk 90% daar waar een koe of varken 50% scoort. Bij een gelijke hoeveelheid voer levert een insect meer dan twintig keer meer vlees dan een koe. En dan hebben we nog niet eens berekend dat een vleeskoe er veel langer over doet voordat deze slachtrijp is. Een insect vermenigvuldigt zich in een veel kortere tijd. Wereldwijd zijn er zo’n 2.000 soorten insecten die eetbaar zijn maar in Nederland zijn de meelwormen, kevers en sprinkhanen de meest voorkomende als eetbare insecten.
Ook als we de productie van broeikasgassen in aanmerking nemen scoort het insect uitstekend. Voor een kilo insectenvlees is slechts 10% aan broeikasgas geproduceerd vergeleken met een kilo rundvlees. Ook het waterverbruik bij de productie van insectenvlees is veel gunstiger dan bij de productie van rundvlees. Behalve voor menselijke consumptie worden insecten ook gekweekt als diervoeder en voor menselijke consumptie ook verwerkt in kleurstoffen die je weer in je gebak kunt aantreffen.
Zo zie je, naast eiwit in ei bestaat er nog een heel scala aan alternatieve eiwitbronnen.
Veganistische eiwitten
Waar zit eiwitten in?
Sinds kort is er een veganistisch alternatief voor kippeneiwit in zicht. Kippeneiwit is namelijk niet alleen aanwezig in het ei maar is vooral ook een belangrijk ingrediënt in andere voedingsmiddelen. De veganistische variant wordt gemaakt op basis van gist. Gist dat ruim voorradig is tegen lage prijzen omdat het voortkomt uit de reststroom van bierbrouwerijen. Daar waar een kilo kippen eiwit een uitstoot genereert van 40 kg.
Qua CO2 geeft dit eiwit een milieu besparing van 80% ten opzichte van de dierlijke variant. En de markt voor eiwitten is groot. Ze wordt geschat op een omvang van zo’n 25 miljard euro jaarlijks. Fumi Ingredients is erin geslaagd een eiwit te maken dat niet alleen veel milieuvriendelijker is maar ook nog goedkoper dan het dierlijk eiwit. En dat biedt economisch veel perspectief. Het eiwit ingrediënt werkt uitstekend als bindmiddel in mayonaise maar is ook uitstekend te gebruiken als merengue omdat je het ook schuimend kunt maken. Daar waar de grondstof als een geel papje gemaakt wordt komt ze in poedervorm weer uit het productieproces.
Fumi Ingredients
Fumi Ingredients is ontstaan aan de universiteit van Wageningen waar ze eerst pogingen deden de veganistische variant te maken op basis van algen. Ze hebben na lang experimenteren de juiste samenstelling kunnen maken in het laboratorium en ze zijn nu druk bezig met fabrikanten van voedsel ingrediënten een fabriek op te zetten om dit eiwit in grote aantallen te produceren. Met deze uitvinding hebben ze in 2019 de Rabo Duurzame Innovatieprijs gewonnen. Dat leverde naast een geldbedrag van € 20.000, – met name veel publiciteit op en veel nieuwe potentiële investeerders en partners op.
Naast deze prijs vielen ook de EIT Food Innovation Prize en de Most Innovative Alternative Food or Beverage Ingredient award hun toe. En daarnaast een investering van een half miljoen euro los en kreeg Van den Berg een financiering bij de bank. “Je merkt dat het winnen van de Rabo Duurzame Innovatieprijs vervolgens allemaal deuren opent. Het heeft ervoor gezorgd dat we veel sneller naar de markt kunnen dan verwacht.”